Co warto wiedzieć o legitymacji osoby niepełnosprawnej?
Czy wiesz, że legitymacja osoby niepełnosprawnej może znacząco ułatwić życie Tobie i Twojemu dziecku? Dzięki niej nie musisz nosić przy sobie orzeczenia, aby korzystać z przysługujących zniżek i udogodnień. Ta niewielka plastikowa karta może otworzyć Ci drzwi do przywilejów, które pozwolą Ci zaoszczędzić pieniądze i czas.
Z tego artykułu dowiesz się, jak zdobyć legitymację, jakie ulgi w związku z tym przysługują i jak najlepiej wykorzystać jej możliwości. Jeśli chcesz mieć pełną kontrolę nad swoimi prawami i uniknąć niepotrzebnych formalności, koniecznie czytaj dalej!
Dlaczego warto mieć legitymację osoby niepełnosprawnej?
Legitymacja osoby niepełnosprawnej to dokument, który nie tylko potwierdza status niepełnosprawności Twojego dziecka lub Twój, ale przede wszystkim daje Wam dostęp do szeregu udogodnień. Dzięki niej możecie podróżować po niższych cenach środkami transportu publicznego – zarówno dalekobieżnego, jak i lokalnego. Dodatkowo uprawnia Was do ulgowych biletów w wielu miejscach, takich jak muzea, ogrody zoologiczne czy baseny.
W dalszej części artykułu znajdziesz szczegółowe informacje o przywilejach przysługujących w różnych sytuacjach. Zanim jednak do tego przejdziemy, zajmijmy się formalnościami.
Jak uzyskać legitymację osoby niepełnosprawnej?
Legitymacja osoby niepełnosprawnej to dokument, który możesz uzyskać, jeśli posiadasz orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub Twoje dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności. Aby ją wyrobić wystarczy, że złożysz wniosek w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Możesz to zrobić również jako opiekun prawny dla Twojego dziecka.
Legitymację osoby niepełnosprawnej wydaje zawsze Powiatowy lub Miejski Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
Jakie dokumenty są potrzebne, by wyrobić legitymację osoby niepełnosprawnej?
Do uzyskania legitymacji potrzebujesz złożyć:
- wniosek o jej wydanie,
- kopię orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność (oryginał do wglądu),
- zdjęcie o wymiarach 3,5 x 4,5 cm.
Formularz wniosku znajdziesz w urzędzie lub na stronie internetowej. Wniosek składasz w formie papierowej. Legitymacja osoby niepełnosprawnej jest bezpłatna. Natomiast jej duplikat kosztuje 15 zł.
Na jak długo wydawana jest legitymacja?
Termin ważności legitymacji osoby niepełnosprawnej uzależniony jest od daty ważności orzeczenia o niepełnosprawności dziecka lub Twojego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Dodatkowo obowiązuje kryterium czasowe i tak:
- Dzieci do 16. roku życia dostają legitymację maksymalnie na 5 lat.
- Osoby dorosłe do 60. roku życia otrzymują legitymację na maksymalnie 10 lat.
- Osoby powyżej 60. roku życia otrzymają dokument bezterminowy.
Jak przedstawia się wzór legitymacji osoby niepełnosprawnej?
Od września 2017 roku legitymacja ma plastikową formę w postaci małej karty wielkości dowodu osobistego. To zapewnia większą jej trwałość i wygodę używania. Starsze bezterminowe legitymacje pozostają ważne, nie musisz więc jej wymieniać jeśli tego nie potrzebujesz.
Nowy dokument zawiera:
- dane osobowe oraz numer PESEL,
- zdjęcie właściciela,
- oznaczenia w alfabecie Braille’a,
- numer dokumentu,
- informacje o stopniu niepełnosprawności i symbolu (opcjonalnie),
- datę ważności,
- dodatkowe napisy po angielsku i francusku.
Na legitymacji widnieje kod QR, który niestety nie zawsze działa bezproblemowo. Dlatego w przypadku braku oznaczenia symbolu Twojej niepełnosprawności warto mieć przy sobie orzeczenie.
Jakie uprawnienia daje legitymacja osoby niepełnosprawnej?
Posiadanie legitymacji osoby niepełnosprawnej to wygodny sposób na korzystanie z przysługujących Ci ulg i przywilejów bez konieczności noszenia przy sobie orzeczenia. Dokument jest poręczny i akceptowany w wielu miejscach, jednak w niektórych sytuacjach możesz zostać poproszony o dodatkowe okazanie dowodu tożsamości.
Jakie ulgi przysługują osobom z legitymacją?
Jeśli posiadasz legitymację, możesz liczyć na:
- zniżki lub darmowe przejazdy komunikacją miejską,
- ulgę rehabilitacyjną,
- korzyści podatkowe,
- tańsze bilety do instytucji kulturalnych,
- zwolnienie z opłat za abonament RTV.
Ulgi dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności
Osoby z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności mogą po okazaniu legitymacji korzystać ze specjalnych ulg na przejazdy kolejowe:
- 37% zniżki na bilety w drugiej klasie pociągów IC, EC i ekspresowych,
- 49% zniżki na bilety w drugiej klasie pociągów osobowych.
Dla osób niewidomych ze znacznym stopniem niepełnosprawności ulgi są jeszcze większe:
- 51% na bilety w drugiej klasie pociągów pośpiesznych i ekspresowych,
- 93% na bilety w drugiej klasie pociągów osobowych,
- 95% zniżki dla przewodnika osoby niewidomej (przewodnik musi mieć ukończone 13 lat).
Dodatkowo legitymacja wydana osobie z niepełnosprawnością ruchową uprawnia do ulgi w kosztach praktycznego egzaminu na prawo jazdy kat. B, jeśli egzamin odbywa się w samochodzie dostosowanym do ich potrzeb.
Ulgi dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności
Osoby niewidome z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności mogą korzystać z tych samych ulg, co osoby ze znacznym stopniem:
- 51% na bilety kolejowe w drugiej klasie pociągów pośpiesznych, ekspresowych, IC i EC,
- 93% na bilety w drugiej klasie pociągów osobowych,
- 95% dla przewodnika osoby niewidomej (przy spełnieniu warunku wieku).
Jakie ulgi dla dzieci i studentów z niepełnosprawnością potwierdzisz legitymacją osoby niepełnosprawnej?
Dzieci i młodzież ucząca się do 24. roku życia mają prawo do 78% ulgi na przejazdy w drugiej klasie pociągów na trasie między miejscem zamieszkania a:
- placówką oświatową,
- ośrodkiem rehabilitacyjnym lub zakładem opieki zdrowotnej.
Do skorzystania z ulgi konieczna jest legitymacja osoby niepełnosprawnej oraz dokument potwierdzający cel podróży, np. legitymacja uczniowska lub studencka.
Czy będzie dostępna e-legitymacja?
Ministerstwo cyfryzacji pracuje nad wprowadzeniem dokumentu elektronicznego. Planowane na rok 2023 było prowadzenie cyfrowej wersji legitymacji w aplikacji mObywatel. Prace jednak nie zakończyły się do tej chwili.
Czy legitymacja ZUS daje te same uprawnienia?
Dokumenty wydane przez ZUS lub KRUS potwierdzają status rencisty lub emeryta, ale nie uprawniają do ulg dostępnych dla osób niepełnosprawnych. Z tego powodu powinieneś postarać się o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej to mały dokument ułatwiający życie
Legitymacja osoby niepełnosprawnej to nie tylko potwierdzenie statusu, ale przede wszystkim narzędzie, które daje Tobie i Twojemu dziecku dostęp do licznych ulg i ułatwień. Dzięki niej możecie podróżować taniej, korzystać z atrakcji kulturalnych w niższych cenach, a nawet skorzystać z preferencji podatkowych. To wygodne rozwiązanie, które eliminuje konieczność noszenia ze sobą pełnej dokumentacji potwierdzającej stopień niepełnosprawności.
Jeśli jeszcze nie masz legitymacji, warto jak najszybciej zadbać o jej wyrobienie. Wniosek jest prosty do złożenia, a dokument wydawany jest bezpłatnie. Możliwe, że wkrótce pojawi się jego cyfrowa wersja w aplikacji mObywatel, co jeszcze bardziej ułatwi korzystanie z przywilejów. Niezależnie od tego, czy często podróżujecie, odwiedzacie instytucje kultury, czy po prostu chcesz mieć potwierdzenie swoich uprawnień zawsze przy sobie – legitymacja to praktyczne rozwiązanie, które może ułatwić Wam życie na co dzień.
Źródła
- Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób do 16-go roku życia (Dz. U. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.)
- Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 ze zm.)
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnoprawności (Dz. U. z 2015r., poz.1110 z późn.zm.)
